Ở buôn Tông Ju, xã Ea Kao, TP.Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) có một nghệ nhân Ê Đê còn rất trẻ. Đó là Y Ser Bkrông, năm nay 37 tuổi. Chàng trai ấy đã dành cả tuổi thanh xuân của mình để bảo tồn nghệ thuật dân gian của dân tộc mình.

Mỗi khúc gỗ đều có linh hồn

Sinh ra trong một gia đình làm nghề điêu khắc, từ nhỏ Y Ser đã rất thích làm tượng gỗ. Khi còn rất nhỏ, mỗi lần ra đồng, Y Ser luôn chú ý đến những khúc gỗ.

Nếu phần lớn những khúc gỗ chỉ là những vật vô tri vô giác thì với Y Ser, những thân cây đó rất sống động. Chàng trai trẻ đó luôn tưởng tượng rằng những khúc gỗ đó là hình ảnh sinh hoạt của con người và động vật.

Qua bàn tay của Y Ser, từng khúc gỗ đều trở nên sống động. Ảnh: Duy Hậu.

Vì vậy, mỗi khi nhìn thấy những khúc gỗ bỏ đi, Y Ser lại mang chúng về và bắt đầu biến chúng thành những bức tượng. Tỉ mỉ từng chút một, mày mò cả chục năm trời dưới bàn tay của Y Ser, những khúc gỗ đã trở thành những con vật, những hình tượng … sống động.

Trong quá trình rèn luyện tay nghề, Y Ser cũng âm thầm tìm hiểu về tượng nhà mồ – một nét văn hóa độc đáo của đồng bào Tây Nguyên.

Năm 2015, cảm thấy mình đã “chín” với nghệ thuật điêu khắc gỗ, Y Ser mang tác phẩm mình yêu thích tham gia “Hội thi chạm khắc gỗ dân gian Tây Nguyên”. Khi đó, tại cuộc thi Y Ser, anh là một trong số rất ít nghệ sĩ trẻ. Và thật bất ngờ, ngay lần “thử sức” đầu tiên, Y Ser đã xuất sắc giành được giải nhì của hội thi.

Tác phẩm “Chân trần” của Y Ser được đánh giá rất cao. Tác phẩm khắc họa sinh động hình ảnh người đàn ông Êđê gầy gò, không màng đến bản thân, vất vả lo cho gia đình, con cái.

Ở gian bên phải, những pho tượng Y Ser bằng gỗ sống động. Ảnh: Duy Hậu

Năm 2017, anh Y Ser tiếp tục tham gia cuộc thi chạm khắc gỗ dân gian Tây Nguyên tổ chức tại TP Buôn Ma Thuột và tiếp tục đạt giải.

Hiểu biết về phong tục tập quán của dân tộc mình, trong mỗi bức tượng do Y Ser tạo ra, người xem đều thấy ở đó những hình ảnh sống động trong lao động, sinh hoạt … của đồng bào Ê Đê.

Dường như những khúc gỗ vô tri vô giác sau khi qua bàn tay của nghệ nhân trẻ Y Ser chúng đều trở nên có hồn. Và ở đó, người xem luôn thấy rằng người nghệ sĩ đã gửi gắm vào đó một thông điệp.

Đó là nỗi vất vả của một người nông dân, tình thương của người mẹ dành cho con, tâm tư của một già làng mong muốn mọi người sung túc, hay cảnh đội cồng chiêng khi làng vào hội. …

Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống

Ngắm nhìn tượng Y Ser, chúng ta sẽ thấy ở đó cuộc sống sinh hoạt và đời sống tinh thần của người Êđê. Ta cũng thấy ở đó khát vọng cháy bỏng của những con người nơi núi rừng.

Không chỉ vậy, mỗi tác phẩm của Y Ser đều khiến người xem luôn thích thú, tò mò muốn khám phá những nét độc đáo trong văn hóa truyền thống của đồng bào Ê Đê.

Du khách thưởng ngoạn tượng thần Y Ser dân gian. Ảnh: Duy Hậu.

Không chỉ tạo ra những tác phẩm truyền thống (chủ yếu phục vụ sinh hoạt tâm linh của đồng bào Êđê) như tượng nhà mồ, Y Ser còn sáng tạo nhiều tác phẩm nghệ thuật từ những khúc gỗ vô hồn. Điều đáng quý là, tất cả các tác phẩm của Y Ser đều mang “hồn” của người Ê Đê.

Ban đầu chỉ là đam mê, giờ Y Ser có thể kiếm sống bằng nghề tạc tượng. Nhóm tượng dân gian Y Ser ngày càng được chú ý. Không chỉ ở các khu du lịch, quán cà phê mà ngay cả trong gia đình, nhiều người đã sử dụng tượng gỗ để trang trí.

Không chỉ tạc tượng phục vụ đời sống tinh thần của đồng bào Êđê, Y Ser còn phát huy nghệ thuật truyền thống, sáng tạo thêm nhiều hình ảnh để ghi lại những nét đẹp của dân tộc mình. Ảnh: Duy Hậu.

Vì vậy, Y Ser ngày càng được nhiều khu du lịch, khu sinh thái trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk mời làm tượng trang trí. “Nghề tạc tượng không chỉ giúp tôi thỏa mãn niềm đam mê văn hóa, giúp tôi có thêm thu nhập trang trải cuộc sống gia đình mà còn góp phần quan trọng trong việc quảng bá du lịch tỉnh Đắk Lắk”, Y Ser nói. .

Theo Y Ser, nghề tạc tượng dân gian là nghề “làm đẹp” cho đời. “Nhiều du khách đến các điểm du lịch cộng đồng rất thích và muốn tìm hiểu về ý nghĩa của các loại tượng dân gian, từ đó hiểu thêm về văn hóa của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên”, Y Ser cho biết thêm.

Với mong muốn truyền bá rộng rãi tình yêu văn hóa dân tộc trong giới trẻ, đặc biệt là gìn giữ nghề điêu khắc gỗ, ông Y Ser đã âm thầm truyền dạy cho nhiều thanh niên trong gia đình, dòng tộc, buôn làng những kỹ thuật cơ bản. về tượng. Chỉ cần có người đam mê muốn học điêu khắc, anh Y Ser sẽ tận tình chỉ dạy.

Không chỉ là một nghệ nhân tạc tượng giỏi, anh còn thành thạo nấu rượu cần và chế biến các món ăn truyền thống. Ngôi nhà mà gia đình anh đang sinh sống đang dần trở thành điểm đến thú vị của du khách. Nơi đây không chỉ có nhà sàn, tượng gỗ dân gian mà còn có văn hóa ẩm thực truyền thống và nghề dệt thổ cẩm của người Êđê.

Ông Đặng Gia Duẩn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết: Để tạc được một bức tượng gỗ phải cần đến một nghệ nhân rất đặc biệt, nhưng không phải ai cũng làm được. chạm khắc góp phần làm sinh động đời sống, nét đẹp văn hóa của đồng bào Êđê và có tác dụng phục vụ du lịch ”.

Thật vậy, trong số gần 12.000 nghệ nhân hiện có của tỉnh Đắk Lắk, số nghệ nhân biết điêu khắc tượng gỗ chỉ hơn 300 người. Y Ser là một trong số ít và là một trong những nghệ nhân trẻ nhất của tỉnh Đắk Lắk.