Mì ăn liền là một loại thực phẩm phổ biến trên toàn thế giới. Nhưng có lẽ ít ai biết rằng sự ra đời của món ăn này xuất phát từ một lần phụ vợ nấu món Momofuku Ando.

Với phát minh này, anh là một trong những cái tên vinh dự lọt vào danh sách những người có ảnh hưởng nhất do Tạp chí Asia Times bình chọn.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng, cuộc đời của “cha đẻ” mì ăn liền từng trải qua nhiều thăng trầm, thậm chí vào tù ra tội, vượt qua bao biến cố mới có được thành tích đáng nể như vậy.

Momofuku Ando là người Nhật gốc Hoa, sinh năm 1910 tại Đài Loan. Vốn đam mê kinh doanh, anh khởi nghiệp dệt may từ năm 22 tuổi tại quê nhà.

Vào thời điểm đó, do thị trường còn khá ít người kinh doanh hàng dệt kim nên công ty đã nhanh chóng làm ăn phát đạt.

Chỉ sau 1 năm, Ando đã tích cóp được số tiền lớn, đủ để sang Osaka, Nhật Bản và mở công ty chuyên kinh doanh hàng dệt kim, cùng máy móc thiết bị. Cũng tại đây, anh theo học ngành kinh tế tại Đại học Ritsumeikan để mở mang kiến ​​thức.

Những tưởng việc kinh doanh sẽ tiếp tục phát triển thuận lợi thì chiến tranh thế giới bùng nổ. Nhiều thành phố và cơ sở công nghiệp ở Nhật Bản đã bị thiệt hại nặng nề bởi các cuộc không kích kể từ Thế chiến II. Hàng loạt nhà máy và cửa hàng của Ando cũng không ngoại lệ.

Nhà xưởng, văn phòng đều là đống đổ nát, sản xuất đình trệ, không có cách nào khởi công. Chỉ trong thời gian ngắn, “giang sơn” mà anh dày công gây dựng đã nhanh chóng tan thành mây khói.

Tuy nhiên, những khó khăn đó không phải là tất cả. Sau một thời gian, theo quy định của chính phủ Nhật Bản, các doanh nghiệp tư nhân không được phép kinh doanh vật tư nữa. Thay vào đó, chính phủ sẽ quản lý thống nhất nguồn cung cấp.

Trước sự thay đổi này, trong khi nhiều thương gia khác “bó tay” thì Ando Momofuku lại nhanh chóng chuyển hướng. Anh ngay lập tức tìm kiếm cơ hội bán các bộ phận và động cơ cho quân đội. Khi không đủ vốn, anh ta đã đứng ra hợp tác kinh doanh với những người khác.

Tuy nhiên, số phận vẫn chưa mỉm cười với Ando. Năm 1948, ông bị kết tội trốn thuế và bị tống vào tù.

Chỉ hai năm sau, Ando được trả tự do. Lúc này, những gì ông phải đối mặt không chỉ là sự phá sản của chính mình mà còn là nền kinh tế Nhật Bản đang bị chiến tranh tàn phá nghiêm trọng.

Sau những biến cố lớn như ra tù, phá sản, ít ai nghĩ rằng Momofuku Ando có thể đứng dậy trở lại. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh, anh vẫn nuôi dưỡng ý chí thép của một doanh nhân.

Vào thời điểm đó, Nhật Bản đang rơi vào tình trạng thiếu lương thực. Ông Ando thành lập Công ty Thực phẩm Nissin ở Ikeda, Osaka, Nhật Bản. Đây là một công ty nhỏ do gia đình tự quản, hoạt động xung quanh sản xuất muối, kinh doanh cả thực phẩm và thực phẩm.

Khi đó, bột mì được khuyến khích làm thành bánh để ăn vừa nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm thời gian nấu nướng, vừa tiết kiệm nhiên liệu vốn rất khan hiếm. Một số khác vẫn quen ăn cơm và mỳ nên dùng bột mỳ để làm mỳ nhưng số lượng ít hơn. Điều đó dẫn đến việc phải xếp hàng dài trên phố trong tuyết nếu bạn muốn mua một tô mì nóng hổi.

Ông Ando đã chứng kiến ​​điều đó và nêu lên những lo ngại. Anh muốn tìm cách chế biến món mì không cần nấu lâu, chỉ cần đổ nước sôi vào là có thể ăn được ngay. Mong muốn này nhanh chóng được anh đưa vào thực hiện nhưng khó khăn về tài chính khiến ý tưởng bị đình trệ trong một thời gian rất dài.

Đồng thời, câu hỏi khó nhất mà Ando phải giải là làm thế nào để sợi mì có thể nhanh chóng hấp thụ nước sôi và nấu chín trong thời gian ngắn. Tình cờ, khi đang giúp vợ nấu bữa tối, anh đã tìm ra câu trả lời cho mình.

Khi đó, anh đang đổ mì vào chảo để xào thì nhận ra sợi mì không chỉ ngấm nước nhanh hơn ở nhiệt độ cao mà còn nhanh chín hơn. Vì vậy, ông đã áp dụng phát hiện này vào thí nghiệm. Sau hàng trăm lần cố gắng, cuối cùng thành công cũng đến với người đàn ông U50.

Đồng thời, để sợi mì ngon, anh ngâm nước dùng ninh từ xương bò hoặc gà, sau đó đem chiên khô.

Vào tháng 8 năm 1958, ông Ando đã sản xuất thành công mẻ mì ăn liền vị gà đầu tiên mang thương hiệu Ramen, thường được gọi là Chikin Ramen. Loại thức ăn này không cần nấu chín, chỉ cần cho vào bát, đổ nước sôi vào, đậy nắp lại, một lúc là ăn được.

Sự tiện lợi đã khiến Chikin Ramen nhanh chóng chiếm được cảm tình của những người bận rộn, sau đó trở thành món ăn nổi tiếng. Món bún này còn có ưu điểm là bảo quản được lâu.

Tuy nhiên, khi mới ra mắt, Chikin Ramen được coi là món ăn xa xỉ vì giá cao gấp nhiều lần các loại mì thông thường.

Để sản xuất quy mô lớn, 4 tháng sau, ông Ando mở rộng Công ty TNHH Thực phẩm Nissin, tiên phong trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh mì gói.

Năm 1971, người đàn ông này đã tiếp nối thành tựu của mình với việc phát minh ra mì cốc. Ông lấy cảm hứng từ việc khách hàng sử dụng cốc cà phê để pha mì, vì vậy ông đã cho ra đời sản phẩm mì ăn liền đóng sẵn trong cốc.

Thành công vang dội của Ando cũng khiến ngành mì ăn liền trở nên cạnh tranh hơn. Nhiều phát minh mới, sản phẩm tiện ích trong cuộc sống lần lượt ra đời.

Chúng ngày càng trở nên phổ biến đặc biệt là sau khi được giảm giá để trở thành thực phẩm chính.

Vào những năm 2000, đại đa số người Nhật tin rằng mì ăn liền là một trong những phát minh vĩ đại nhất của quốc gia này. Những chiếc cốc mì tiện lợi nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường trong nước, sau đó lan rộng ra khắp thế giới, bên cạnh hàng loạt sản phẩm công nghiệp điện tử nổi tiếng của đất nước mặt trời mọc.

Momofuku Ando trở thành một công ty quan trọng trong ngành mì ăn liền. Năm 1964, ông thành lập Hiệp hội Công nghiệp Thực phẩm Ăn liền, tổ chức cung cấp các hướng dẫn để đảm bảo cạnh tranh công bằng và đầu ra chất lượng. Họ đưa ra những ý tưởng mà bây giờ là tiêu chuẩn công nghiệp, chẳng hạn như ngày sản xuất trên bao bì. Bên cạnh đó, Ando còn là Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất mì Ramen toàn cầu.

Năm 1999, ông thành lập Bảo tàng Tưởng niệm Mì ăn liền mang tên ông tại Ikeda thuộc tỉnh Osaka (Bảo tàng Mì ăn liền Momofuku Ando). Trong cuộc đời của mình, ông đã được Hoàng gia và Chính phủ Nhật Bản tặng thưởng nhiều huân chương cao quý.

Ông Momofuku Ando bắt đầu nghỉ hưu từ tháng 7/2005 và chỉ đảm nhận vai trò chủ tịch sáng lập. Đầu năm 2007, ông qua đời tại Osaka vì một cơn đau tim, hưởng thọ 96 tuổi. Năm đó, công việc kinh doanh mì của ông vẫn mang về khoản lãi 300 triệu USD.

Ngôi trường Ritsumeikan mà anh theo học đã xây dựng quỹ học bổng Ando Momofuku danh giá để trao thưởng cho những học sinh xuất sắc nhất theo học tại đây. Đó là một cách để tôn vinh vị doanh nhân lỗi lạc thời bấy giờ.

Theo Thùy Phương