Tôi đã có thể viết những lời tri ân đến các bạn bằng tiếng Việt – Ảnh: MAI TÂM

Sáng sớm chủ nhật, đang nằm trên giường, anh chồng ngửa cổ: “Em, anh, chuông báo thức của anh kêu rồi”. Hôm nay là một ngày nghỉ, có gì mà chuông báo thức đang reo chúng ta vậy? Sau một hồi suy nghĩ, tôi ngủ tiếp.

Nhưng đồng hồ lại reo khiến tôi ngồi bật dậy tắt máy khi thấy trên điện thoại có dòng chữ “đăng ký học tiếng Việt”. Hóa ra cách đây vài tuần tôi đã đặt báo thức để nhắc nhở bản thân rằng hôm nay là hạn chót để đăng ký cho con học tiếng Việt.

1. Cách đây vài tháng, tôi đã bỏ lỡ thời hạn đăng ký và hỏi liệu nhà thờ có cho phép tôi đăng ký lần thứ hai không. Tôi nói với chồng và bạn bè rằng nếu tôi không cho phép đăng ký muộn, tôi sẽ tình nguyện dạy để các con tôi được học tiếng mẹ đẻ.

Cách đây vài tuần, tôi có gọi điện lại nhà thờ để hỏi thăm và được biết ban Việt ngữ sẽ có thể đăng ký trong hai tuần tới. Nghe xong tôi mừng lắm, năm ngoái không có lớp dạy tiếng Việt và tôi buồn vì không học được.

Gia đình tôi rất coi trọng việc bảo tồn văn hóa gốc Việt trên đất Mỹ. 25 năm trước khi đến Mỹ, bố mẹ tôi quyết định gửi em trai tôi đến học tiếng Việt tại một nhà thờ Việt Nam cách nhà tôi khoảng 20 phút lái xe.

Ai cũng biết tại sao không lo học giỏi tiếng Anh để có thể theo kịp bạn bè ở trường, nhưng bố mẹ trả lời rằng nếu sống và học tập ở Mỹ, con sẽ giỏi tiếng Anh. Nhưng nếu bạn không học và thực hành tiếng Việt, bạn sẽ quên vì nhà nước của bạn lúc đó không có nhiều người Việt.

Cha mẹ tôi khuyến khích tôi giúp dạy tiếng Việt cho các em nhỏ trong nhà thờ để vơi đi nỗi buồn xa quê hương và cũng để góp phần duy trì văn hóa Việt Nam ở các nước.

Được bố mẹ hướng dẫn nên sau này khi có gia đình riêng, chúng tôi đều chú trọng đến việc học tiếng Việt và giữ gìn văn hóa Việt cho con cái.

Chị em tôi rất may mắn vì ở gần hai bên nội ngoại nên có thể nói chuyện bằng tiếng Việt với nhau.

Bên cạnh đó, bạn bè của chị gái tôi gửi rất nhiều đĩa nhạc Xuân Mai để các em nhỏ xem và hát theo mỗi ngày. Nhờ đó, các em nói tiếng Việt trôi chảy như được sinh ra trên đất nước Việt Nam. Ngày đầu tiên học tiếng Việt, các con được “nhảy cóc” một lớp.

Tuy nhiên, khi tôi có con, việc học tiếng Việt khó hơn một chút. Vợ chồng tôi sống xa quê, không có người thân bên cạnh.

Khi đứa trẻ được sinh ra, vợ chồng cùng nhau bàn bạc để đứa trẻ hiểu rằng mình là người Việt Nam, phải giữ gìn văn hóa của tổ tiên.

Hai vợ chồng cũng quyết định chỉ nói tiếng Việt với các con ở nhà. Nhưng điều khó khăn là dù ở nhà với bố mẹ nhưng cháu chỉ nói được tiếng Anh mặc dù cả nhà đều nói tiếng Việt với cháu.

2. Tôi cho cháu xem các đĩa nhạc thiếu nhi của Việt Nam nhưng cháu không thích mà chỉ xem phim hoạt hình Mỹ. Khi con được 2 tuổi và đi học mẫu giáo, việc nói tiếng Việt càng trở nên khó khăn hơn. Tôi hiểu tất cả những gì mọi người nói nhưng vẫn chỉ trả lời bằng tiếng Anh.

Trong một lần gặp gỡ một người bạn cùng học sang Mỹ du lịch, bạn rất ngạc nhiên khi thấy hai mẹ con nói chuyện với nhau, người nói tiếng Anh, người kia nói tiếng Việt, nhưng không hiểu sao người con trai lại không thể hiểu hết được.

Thấy con không thích nói tiếng Việt, vợ chồng tôi quyết định không ép con học đọc, viết tiếng Việt mà vẫn tiếp tục trò chuyện với con bằng tiếng Việt, hy vọng một ngày nào đó con sẽ nói được nhiều hơn.

Khi con lớn hơn một chút, con bắt đầu nói được vài từ tiếng Việt, lần nào cả nhà cũng khen và con tỏ ra thích thú. Cứ như vậy cho đến khi 5 tuổi, tôi đã nói được vài câu đơn giản bằng tiếng Việt và rất thích khi được khen.

Đến tuổi con đi học, vợ chồng tôi quyết định cho con học tiếng Việt lớp vỡ lòng tại một nhà thờ Việt Nam vào cuối tuần. Anh ấy rất thông minh và thích học hỏi.

Mỗi ngày, tôi đều dành thời gian chơi trò xếp hình chữ với con. Hai người lần lượt đưa ra một nguyên âm hoặc phụ âm bất kỳ, người kia phải tìm từ có nghĩa để trả lời.

Ví dụ, nếu tôi viết từ, tôi sẽ trả lời không, không … và tôi đã học được rất nhiều điều qua trò chơi này. Tất nhiên, tôi tiếp tục khen ngợi anh ấy một cách tưng bừng mỗi khi anh ấy nói đúng.

Trò chơi này vẫn tiếp tục được chơi cho đến tận bây giờ mỗi khi hai mẹ con đi cùng nhau hoặc có thời gian rảnh rỗi. Cuối năm học mẫu giáo em đạt giải nhất môn Tiếng Việt. Cả nhà vui “lớn lên” vì con đã rất thích học tiếng mẹ đẻ.

Vào ngày đầu tiên của năm học môn Tiếng Việt, cô giáo hỏi lại tôi và gợi ý cho con học lớp 2 vì cháu học khá hơn các bạn trong lớp.

Tôi ái ngại vì tôi thấy con trai tôi tuy có thể viết và đọc rất tốt nhưng vẫn nói tiếng Việt như “Con ơi”. Tôi cũng không muốn ép cháu vì sợ cháu không thích tiếng Việt nữa nhưng cô giáo nghĩ cháu sẽ học được.

Khi nói chuyện với cô giáo dạy lớp 2, thầy cũng ngại không cho em vào lớp và hứa sẽ cho em biết tình hình học tập để quyết định.

Sau vài tuần, cô giáo khen em học rất giỏi, hơn hẳn các anh chị trong lớp. Tuy nhiên, cháu rất lo lắng và xin vào lớp 1 vì thấy các bạn trong lớp lớn hơn cháu.

Hai vợ chồng động viên, trò chuyện với con vào cuối buổi học để có thể hỗ trợ con nhiều hơn về mặt tinh thần. Cuối năm đó, tôi lại đoạt giải nhất và tiếp tục nhận giải nhất cho đến ngày nay.

Đặc biệt, cơ hội đọc sách thánh ở nhà thờ khiến tôi thích nói tiếng Việt hơn. Hôm đó cô giáo nhờ một bạn trong lớp đọc sách thánh. Sau đó, cô ấy chỉ vào tôi và nói rằng cô ấy đọc không tốt, và rằng tôi đọc tốt hơn nhiều so với cô ấy.

Cô giáo tiếp tục đưa tờ giấy cho con đọc thử và vô cùng ngạc nhiên vì “con tuy nói không trôi chảy nhưng đọc không sai từ nào, giọng vẫn rất chuẩn”. Chắc là nhờ ở nhà với mẹ, bố chỉ nói được tiếng Việt.

Tôi luôn mong muốn trẻ em Việt Nam gần gũi, vui chơi cùng nhau được sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ – Ảnh: MAI TÂM

3. Sau buổi đó, mình rất vui và tiếp tục chăm chỉ nói tiếng mẹ đẻ vì thấy bạn khoe video đọc sách được các cô chú trên Facebook khen ngợi.

Kể từ đó, mỗi khi muốn động viên con điều gì, tôi đều đăng lên Facebook để con có thêm động lực làm tốt hơn.

Nhiều người có thể nghĩ rằng họ muốn khoe con nhưng theo tôi “khoe” để con được khen sẽ mang lại cho con nhiều năng lượng tốt.

Con bạn sẽ làm tốt công việc của mình một cách vui vẻ, dễ dàng và say mê hơn, vậy tại sao bạn không cho con cơ hội được khen ngợi. Tôi cũng cho cô ấy biết rằng không khen không có nghĩa là xấu để cô ấy không thất vọng.

Để con thích tiếng Việt hơn, tôi coi việc học một trò chơi ngôn ngữ. Con trai tôi và tôi chơi với nhau bất cứ khi nào chúng tôi có thể.

Tôi đố anh ấy viết chữ cái, dạy từ vựng thông qua trò chơi và chọn bất kỳ từ nào anh ấy muốn biết để dạy anh ấy ngay cả những từ vui nhộn. Tôi cười sung sướng khi tiếp thu những từ đó mà không có cảm giác phải học.

Hai mẹ con tìm kiếm các chương trình của Việt Nam trên YouTube để cùng xem. Tôi thực sự rất thích thú vui của Vietglist và học được rất nhiều từ từ cô Kayla.

Bây giờ, tôi có thể trò chuyện lâu, viết thư bằng tiếng Việt và làm thơ “con cóc”.

Chiều nay đón con đi học về, em đã làm một bài thơ rất vui về quả mít để trêu mẹ và cho bà ngoại nghe. Cô bật cười vì “mùi thơ của anh hay quá”.

Bài thơ có câu: “Hôm nay mẹ mua mít, các con đến ăn mít, ăn xong các con…”. Thấy mọi người vui, tôi rất thích và làm thơ nhiều hơn.

Với tôi, đây là cách để trẻ học vui, nhanh và sáng tạo. Tôi rất tự hào vì tôi có thể nói tiếng Việt, bởi vì tôi là người Việt Nam mặc dù tôi sinh ra ở Mỹ.