Dáng ai mặc áo mưa che gót, đội nón lá quen quá – ôi dì Năm ơi. Chiếc áo mưa bạc màu của dì tôi khiến cả khoảng sân trong buổi chiều mưa bão mịt mù bỗng ấm áp đến lạ. Bà ghé mua mấy ký xôi đậu đen rồi bảo về nấu cho cả nhà ăn cho ấm bụng. Mỗi lần nhận được món quà “cây nhà lá vườn” của dì, tôi đều xúc động, nhất là những món quà gắn liền với tuổi thơ của tôi.

Nhà dì đông con, ngoài trồng lúa, dì chăm từng khóm khoai, luống rau, luống đậu để cải thiện cuộc sống. Bà biết mẹ con tôi thích chè đậu đen nên năm nào bà cũng dành một mảnh ruộng để trồng. Khi đến mùa, những hạt đậu đen chỉ to bằng nửa đầu ngón tay đeo nhẫn được dì tôi hái về phơi khô để dùng quanh năm và chia cho mỗi người trong gia đình một ít, tôi luôn kiếm được nhiều. .

Có rất nhiều món ăn được chế biến từ đậu đen. Mỗi dịp giỗ chạp, giỗ chạp, nhà tôi đều nấu xôi chè đậu đen. Rồi những hôm nhà có khách, mẹ nấu món hầm (gà, vịt ..) và nhất thiết phải thêm một nhúm đậu đen mới đúng kiểu. Tôi rất giống ông tôi, hồi nhỏ ông cũng nghiện chè đậu đen. Tuy nhiên, vì bận rộn công việc đồng áng nên thỉnh thoảng vào những ngày giỗ chạp, về muộn hoặc mưa gió, mẹ tôi lại nấu chè đậu đen.

Món canh đậu đen tưởng chừng như rất dễ nấu nhưng không phải ai cũng nấu được ngon. Nguyên liệu chính để làm món chè đậu đen khá đơn giản, gắn liền với tên gọi của nó. Chỉ vài lon đậu đen, vài lát gừng và đường vàng. Theo kinh nghiệm, sử dụng đường cát vàng để nấu chè giúp chè có màu sắc bắt mắt khi chín, tạo vị ngọt thanh hòa quyện với mùi thơm nồng của gừng … Cầm chén chè thơm mà hít hà cái hương đồng. vùng nông thôn bị khuất phục.

Để chuẩn bị cho món chè ngày mai, từ tối hôm trước, mẹ tôi đã chọn những hạt đậu căng tròn, chọn những hạt lép hoặc sâu rồi ngâm vào nước ấm có pha ít muối. Trời chưa sáng, mẹ đã dậy lục tung nhóm bếp, rửa sạch đậu đen, nhặt bỏ những hư rồi cho vào nồi. Sau khi đậu chín, cho đường vào. Nồi chè đang sủi bọt vẫn đun ở lửa nhỏ khoảng năm mươi lăm phút cho đường thấm, thỉnh thoảng khuấy cho hỗn hợp đều.

Mẹ thường khuyên, nếu muốn ăn hơi “đặc” thì có thể cho thêm một ít bột bắp đã hòa tan với nước rồi cho vào nồi chè đã nấu, khi chè sánh lại thì tắt lửa ngay. Người chế biến chỉ cần vô tình khuấy già tay một chút, chè sẽ mất đi vị đồng nhẹ nhàng của đậu, vị ngọt thanh của đường.

Khi hoàn thành, nồi chè có màu sẫm và gợn sóng, hạt đậu chín mềm, nhưng còn nguyên hạt. Nếu cầu kỳ hơn, hãy chuẩn bị dừa già và nạo nhỏ. Một nửa cơm dừa để nấu nước cốt, mẹ tranh thủ ra vườn hái một ít lá dứa, rửa sạch, thả vào nồi cho thơm. Múc một chén chè đậu đen, chan chút nước cốt dừa, thả vài sợi dừa nạo, ngồi nghe mưa ngoài mái hiên.

Công việc bận rộn kéo chúng tôi xa nhà hơn. Tuy nhiên, năm nào chúng tôi cũng thu xếp công việc về quê. Lần này về quê gặp bão, nhưng thật thú vị khi được ngồi bên bếp lửa đỏ và chăm chú xem mẹ nấu chè đậu cô tôi trồng.

Từng tách chè nhỏ xinh đã trở thành nỗi nhớ của những người xa quê khi tiết trời chuyển mùa. Chợt tôi nhận ra niềm hạnh phúc giản đơn biết bao khi trở về ngôi nhà cũ, được mẹ ngóng vào bếp, nấu những món ăn ngon tuổi thơ. Chỉ bấy nhiêu thôi là đủ để bước xuống phố với bao bộn bề mà lòng vẫn vui.