Cuối tháng 9, do ảnh hưởng của bão Noru, Cà Mau thường xuất hiện mưa dông, kèm theo mưa lớn. Tôi có cuộc hẹn với anh Lý Hồng Duân, cán bộ xã Nguyễn PhíchHuyện U Minh để tìm hiểu về nghề đặt mái bắt cá đồng trong rừng tràm của người dân địa phương nên dù trời mưa to nhưng tôi vẫn đội mưa để đến nơi cho kịp giờ.

Được anh Duẩn giới thiệu, tôi biết anh Út Lâm – một nông dân đa nghề đặt lươn, đặt mái, ăn ong …, nghề nào anh cũng thành thạo. 54 tuổi nhưng ông Út Lâm đã có hàng chục năm gắn bó với ruộng, rừng quê mình.

Anh cho biết: “Dựng mái, lợp tôn, nó đã ăn sâu vào máu của tôi rồi. Hôm nào không lội rừng thì buồn muốn ốm, nhưng vào rừng săn được sản vật như vậy thì vui và khỏe. Xem ra, công việc này giúp tôi có cơm ăn, áo mặc ”.

Nói rồi, ông Út Lâm rút trong túi ra bao thuốc, đưa điếu thuốc lên miệng, dùng bật lửa châm lửa. Hít một hơi dài, anh từ từ thở ra khói và hồi tưởng về một khoảng thời gian đã qua. “Tôi sinh ra ở rừng, lớn lên nhờ rừng, giờ về già cũng nhờ rừng mà chăm sóc, nuôi nấng. Ở đất nước này, có rất nhiều sản phẩm từ rừng. Nào rùa, rắn, cá, ong…, nếu biết cách chăm sóc, đánh bắt đúng cách thì sống khỏe ”, ông Út Lâm nói.

Vóc người cao gầy, nước da sạm đi theo thời gian vì nắng gió, nhưng ông Út Lâm trông vẫn như một lão nông khỏe mạnh. Anh Út Lâm cho biết, sống bằng nghề này, anh hiếm khi có thời gian rảnh rỗi. Vì tất cả đều đi kiếm mồi mang về nhà chế biến và bỏ vào từng đường ống. Chiều muộn, anh vác hàng chục ống nứa lợp lá vào rừng tìm chỗ đặt.

“Tính cả phần mái, có hàng chục mái nên mỗi lần đặt hàng phải mất hàng giờ đồng hồ mới xong. Công việc này là khó khăn, nhưng vui vẻ. Động lực theo đuổi nghề của tôi là khi đi thăm bẫy, tôi bắt được những con cá lóc to. Ngày nào gia đình cũng có thu nhập cao, ăn ngon mặc đẹp ”, ông Út Lâm cho biết.

Ở rừng U Minh Hạ có nhiều người làm nghề đặt mái, rải vữa để bắt cá đồng, với những quy định khác nhau. Ở HTX 19/5, xã Nguyễn Phích có quy định rất cụ thể, mùa nào được vào rừng, mùa nào không được vào rừng săn bắn. Mỗi xã viên của HTX này được giao diện tích để lợp mái, đặt mái che, diện tích của ai thì đặt, không ai xâm phạm của ai. Vì vậy, nó không bị đánh cắp.

“Ở đâu tôi không biết nhưng ở HTX 19/5 này chưa bao giờ xảy ra trộm cắp, HTX có quy định, đã chia địa bàn thì ‘người nào phụ trách’ thì cá ăn nhiều, cá ăn ít. Nếu hành vi trộm cắp bị phát hiện và bắt quả tang, người đó sẽ bị đuổi ra khỏi hợp tác xã và cấm vào rừng thuộc địa bàn đơn vị quản lý ”, Mr. Út Lâm thông tin.

Người dân xã Nguyễn Phích cho biết, trước đây ở vùng quê này cá đồng nhiều. Mỗi khi trời mưa to, nước dâng cao là các loại cá lóc, cá rô, cá trê … tranh nhau dạt vào bờ. Và chỉ chờ có vậy, người dân chỉ việc xách xô đi bắt cá và ăn. Bây giờ, cá đồng có giá trị kinh tế cao nên nhiều người đánh bắt theo kiểu tận diệt. Cá lớn, cá nhỏ họ cũng bắt, nên cá ruộng ở rừng U Minh ngày nay không còn nhiều như xưa.

Ở rừng U Minh có nhiều cá lóc nhưng cá nặng từ 1kg trở lên thì hiếm. Tuy nhiên, hôm đó, tôi được anh Lý Hồng Duân, cán bộ xã Nguyễn Phích đãi một cặp cá nặng khoảng 2kg được chế biến lẩu.

Người dân U Minh Hạ chân chất, chất phác. Họ sống gần gũi, tình cảm và rất hào phóng. Hễ có món gì ngon, quý là họ để dành cho khách chứ không bán. “Làm thử mẻ cá lóc này rồi mai về U Minh ghiền luôn”, anh Duẩn nửa đùa, nửa thật.

Cách nấu lẩu cá lóc không quá cầu kỳ. Làm sạch cá lóc, cắt khúc rồi phi thơm hành tỏi rồi cho nước lạnh vào đun sôi, nêm gia vị vừa ăn. Đợi nước sôi thì cho cá lóc vào nấu đến khi chín là có thể dùng được. Lẩu cá lóc có thể ăn kèm với các loại rau như cây chuối chát, hoa chuối non; rau muống; ngò gai, rau quế …, món này chấm với nước mắm muối ớt cay cay.

Đang ăn cơm thì trời bỗng kéo mây đen và đổ mưa to. Mưa như muốn níu chân khách về với mảnh đất U Minh hào sảng, giàu tình cảm. “Thôi anh cho em về, hẹn gặp lại, anh sẽ đãi em món ăn kiểu U Minh”, anh Duẩn dứt khoát.

Rời Nguyễn Phích, rời mảnh đất rừng tràm U Minh, tôi luôn nhớ đến món lẩu cá lóc đồng nấu ở vùng đất này. Nếu có dịp, hãy đến với mảnh đất U Minh để trải nghiệm nghề bắt cá đồng và thưởng thức món lẩu cá lóc đồng nấu mẻ, chắc chắn bạn sẽ nhớ mãi vùng đất hào phóng này.

Theo Một Thế giới