Cá sữa có lớp vảy màu trắng bạc rất đẹp. Đặc biệt, khi nấu chín, vảy cá vẫn dính chặt vào thân. Bạn phải dùng đũa cạo cho vảy bong ra. Con cá sữa rất “gypsy”, đâu đâu cũng là quê hương. Nói cách khác, đây là loài cá có “sổ tạm trú” khá nhiều nơi ở. Nước mặn, nước lợ, nước ngọt, cá sữa sống ở nước nào cũng được. Đôi khi ở đầm, hồ, sông, suối; đôi khi ở ao, kênh, mương, lạch. Khi cao hứng, họ kéo nhau ra biển vẫy vùng.

Cá sữa bơi rất giỏi, săn được cả con mồi tươi sống (cá nhỏ hơn) nên thịt khá săn chắc. Đặc biệt, thịt cá không có vị tanh, lành tính, ngọt và thơm nên luôn là bài thuốc đặc trị “đắng miệng” khi ốm đau, trái gió trở trời.

Cá sữa kho ngọt

Ở làng Sa Huỳnh (TX Đức Phổ, Quảng Ngãi) của ông những năm 1970 – 1980, cuộc sống rất khó khăn. Nhiều gia đình mướt mồ hôi chạy ăn từng bữa. Mẹ thường nói ăn trưa và chăm sóc bữa tối. Tôi đã quen với điều đó sau những đau khổ, nên tôi nghĩ đó là điều bình thường. Chỉ bất thường là những ngày có người trong nhà bị ốm. Nếu bị bệnh thì miệng sẽ đắng, không ăn được cơm, nhất là cơm có củ. Tôi nghĩ về cá sữa. Cá bông lau kho ngọt có vị đắng vừa miệng cho vài chén cơm là ăn được. Vừa ăn được cơm sẽ mau hết bệnh.

Nhớ hồi đó, cá bông lau ngoài chợ hiếm lắm. Các bà nội trợ thường nói nếu có thì chỉ đứng nhìn vì cá sữa rất đắt. Nhưng nhà tôi có một “kho” cá sữa. Tôi có một người bác làm muối. Những con kênh nhỏ dẫn nước biển vào ruộng muối lúc nào cũng có cá sữa. Bạn không nuôi cá giống. Anh cho biết, đó là loài cá từ cửa biển theo dòng nước tràn vào, sinh nhiều con. Chưa kể anh còn có một hồ nuôi cá sữa tự nhiên sau nhà.

\N

Chị tôi kể, có lần tôi bị ốm, mẹ cho chị đến nhà anh để “trình bày” sự việc, cho biết anh Cư (mình) bị sốt, đắng miệng… Biết ý, anh ấy ngắt lời ngay: “ Cái vợt dựng trong nhà, cái gốc mít ấy Em múc mấy ký cá về nấu ngọt cho thằng nhỏ Nhân tiện bảo mẹ mày cho nó mấy roi Ăn đi rồi ngày nắng lên. . Đau là đúng. “

Cá kho măng béo sao nổi. Vài lát ớt đỏ au nằm đè lên con cá trắng bạc trông thật “gợi cảm”. Nước cá sữa vừa thơm vừa cay, đưa cơm khá dễ. Cứ nói, chỉ cần đổ nước “thánh” này vào thì nồi cơm cũng cạn sạch. Nhưng niềm vui còn được nhân đôi khi được ăn cơm với thịt cá. Những miếng cá trắng ngần, săn chắc, chấm với nước mắm cá cơm nguyên chất thì phải nói là đạt đến độ ngọt ngon tuyệt đỉnh. Mẹ dặn con phải ăn để mau khỏi bệnh. Tôi nói “có” và nghĩ: “Không cần cố gắng đâu mẹ ạ. Cơm với nước cốt cá sữa, ăn với thịt cá sữa thì có chết …

Ở làng tôi bây giờ cá sữa không hiếm nhưng giá hơi cao, thường dao động 250.000 – 300.000 đồng / kg. Ngoài ra còn có rất nhiều món ăn được nấu từ cá sữa. Ví dụ như món cá bông lau, cháo cá bông lau, canh chua cá bông lau, cá bông lau hấp gừng, cá bông lau om ớt hiểm. Riêng món gỏi cá bò sữa được các đấng mày râu hết lời khen ngợi. Thảo nào anh ấy thường đọc từ “milkfish” thành “men fish”.

Dù là món nào đi chăng nữa thì tôi vẫn không quên món cá kèo kho ngọt … đắng miệng. Mừng kể: Lúc đó, tôi bị cảm lâu ngày, nhưng dỗ dành mẹ cũng không được, đành “giả đắng miệng” để ăn cá sữa thật. “Triết lý” của tôi là: Cả gia đình được bồi dưỡng, không phải chỉ mình tôi sợ. Bên cạnh đó, mỗi lần vét mương, nạo vét ao hồ, mẹ con anh đều đến phụ giúp nên việc ăn cá sữa của anh không hề cảm thấy “ngộp” chút nào.