Hình minh họa.

Ở quê tôi, mùa mưa là mùa cá bống tượng sinh sản. Tuy nhiên, mong muốn được thưởng thức những món ngon từ cá bống chủ yếu chỉ vào khoảng tháng 7, tháng 8 âm lịch rồi giảm dần. Vì vậy, người sành ăn phải nhớ đón mùa để thưởng thức món quà miền sông nước một cách trọn vẹn nhất. Vợ chồng chú Năm vốn vất vả khi coi đánh bắt cá bống tượng là kế sinh nhai. Nhưng bây giờ, khi có của ăn, tôi chuyển sang thú câu cá, chỉ cần vài con cá mang về nấu bát canh là đủ.

Chú Năm con gái cười bảo: “Cá bống kho tiêu, kho dừa, kho sả ớt hay kho tộ đều ngon cả. Tuy nhiên, lạ hơn là món cá bống kho tiêu nấu canh thập cẩm mà mình thích ăn”. Bác vẫn quan tâm đến tôi như ngày xưa, dù bây giờ, tôi đã là sinh viên sắp ra trường. Tôi cảm động rơi nước mắt, xắn tay phụ giúp chuẩn bị bữa tối.

Chú Năm nhớ lại ngày xưa. Còn khi nhà tôi nghèo, bố mẹ tôi phải gửi tôi cho bác tôi nuôi để tôi lên thành phố kiếm sống. Đây là câu chuyện tôi theo anh ra đồng xúc cá mỗi mùa nước lên. Cô Năm chú Năm có cả một “kho tàng” dân ca. Khi ở với chú, tôi cũng trở nên “giàu có” về văn học dân gian. Món cá bống nấu canh kho, chú tôi cũng hay cằn nhằn rằng:

“Con cá bống vẫn ở trong hang

Rau vẫn còn trong ruộng dâu

Tôi sẽ mua một cái cần câu cá

Cá bống nấu rau

Ai giàu sang quyền quý

Chúng ta cùng nhau tập luyện sớm tối

Tương lai dù bạc đầu

Người ơi, hãy nhớ đến cây rau đền ơn ”.

Khi chú Năm về, con nào con nấy to bằng ngón tay trỏ, được chú Năm mổ bụng bỏ mang và đuôi, bỏ ruột, đánh vảy bên ngoài. Cá bống tượng ngon nhất là bộ trứng nên trong khâu sơ chế luôn phải cẩn thận, tỉ mỉ. Cá rửa sạch, ướp với tất cả các gia vị trên gác bếp: muối, mắm, bột ngọt, ớt, tiêu, hành… cho ngấm đều.

Món canh cá kèo nấu rau không thể thiếu rau ngót. Bộ sưu tập gồm nhiều loại rau kết hợp: càng cua, lá ổi, rau dền, sam, rau lang, mồng tơi, ớt ngọn … là những loại rau có sẵn trong vườn hoặc ngoài mương, bờ ruộng. Tôi xung phong xách rổ ra vườn hái rau. Khu vườn của Bác ngoài cây trái quanh năm, rau xanh bốn mùa cũng tươi tốt. Những mớ rau tôi nhặt và bắt mắt đem về rửa sạch và lau khô.

Món canh cá kèo nấu rau răm nghe vậy nhưng lại không hề cầu kì, ngược lại rất đơn giản và dễ nấu. Đầu tiên, bạn lấy một lượng nước dùng nấu canh (đủ dùng cho cả nhà) đun sôi rồi cho cá bống đã ướp vào. Đợi nước dùng sôi trở lại, cá bống chín thì bạn cho rau răm vào; đến khi nồi canh sôi trở lại, nêm gia vị vừa ăn rồi bắc xuống. Hương vị của bát canh mộc mạc ngọt thơm làm cho ký ức tuổi thơ của tôi không thể nào tả nổi.

Bữa cơm “thịnh soạn” mà hai bác chiêu đãi tôi sau một thời gian xa nhà có gà om nghệ, đậu que xào tỏi và tôi thích nhất vẫn là món canh cá kèo nấu rau răm. Vị thơm của thịt và trứng cá kết hợp với hương vị của các loại rau tạo nên một món canh thanh nhẹ, ngon đến lạ lùng. Tôi đã ăn vài chén cơm mà vẫn muốn ăn thêm, trong lòng tràn ngập niềm vui và biết ơn hai người!

AN VIÊN